Densytometria to proste, niebolesne i nieinwazyjne badanie gęstości kości. Aby przebiegło bez zakłóceń, a wynik był wiarygodny, warto się odpowiednio do niego przygotować.

Standardowe badanie densytometryczne polega na prześwietleniu niewielką dawką promieniowania rentgenowskiego szyjki kości udowej oraz kręgosłupa lędźwiowego; w niektórych przypadkach densytometrię wykonuje się w okolicy kości przedramienia lub nadgarstka.

Jak się przygotować do badania?

Podczas wywiadu przed skierowaniem na badania:

• należy poinformować lekarza o chorobach (np. cukrzycy, chorobach tarczycy, przytarczyc), o ciąży (jest przeciwwskazaniem do badania) oraz o przyjmowanych lekach
• należy również poinformować o wszczepach cementowych lub metalowych w badanej okolicy (np. endoproteza biodra)

jeśli wcześniej wykonywane było badanie z podaniem środka kontrastowego (np. tomografia komputerowa, scyntygrafia, koronarografia), trzeba o tym poinformować przy wyznaczaniu terminu densytometrii. Badanie gęstości kości można wykonywać dopiero, gdy środek kontrastowy zostanie wydalony z organizmu, czyli m.in. po upływie 2 dni po podaniu środka kontrastowego (np. stosowanego w badaniu TK) oraz 2 tygodni po badaniu kontrastowym przewodu pokarmowego lub badaniu z użyciem radioizotopu (scyntygrafia kości).

W dniu badania:

• nie trzeba być na czczo, ale na dobę przed badaniem nie należy zażywać leków ani suplementów diety zawierających wapń (także preparatów wielowitaminowych).
• najlepiej unikać zakładania ubrań zawierających metalowe elementy (guziki, napy, suwaki, klamerki, sprzączki, haftki, fiszbiny, wszyte magnesy) – jeśli takie części ubrania mamy na sobie, trzeba je zdjąć przed badaniem
• należy zdjąć zegarek i metalową biżuterię, także ze srebra czy złota.  

Jak przebiega badanie?

Przed badaniem dokonuje się pomiaru wzrostu i masy ciała.

Do badania pacjent kładzie się na stole pomiarowym w wygodnej pozycji na wznak. Jeśli konieczne jest zniesienie wygięcia kręgosłupa (lordozy), nogi ustawiane są w zgięciu, z podudziami ułożonymi na specjalnej podpórce.

W przypadku, gdy badanie przeprowadza się w kościach przedramienia lub nadgarstka, odbywa się ono w pozycji siedzącej.

Lampa emitująca promieniowanie rentgenowskie znajduje się pod stołem pomiarowym, a nad ciałem pacjenta przesuwa się ramię zawierające czujnik, który dokonuje pomiaru pochłoniętej wiązki promieniowania i po przekształceniach pokazuje wynik w postaci tzw. gęstości powierzchniowej kości w badanej okolicy. Wynik badania wyrażony jest za pomocą wskaźników porównujących gęstość kości osoby badanej z gęstością kości młodych zdrowych osób (T-score) i rówieśników (Z-score).

Badanie gęstości kości w jednej lokalizacji zwykle trwa kilka minut, w tym czasie trzeba się starać leżeć (lub siedzieć) nieruchomo. Badanie małych dzieci lub osób, które nie potrafią współpracować z lekarzem, np. chorych psychicznie, może wymagać znieczulenia ogólnego.

Po wykonaniu densytometrii można od razu wrócić do codziennych czynności.

Uwaga: kolejne badania densytometryczne powinno się wykonywać w miarę możliwości na tym samym aparacie, gdyż zwiększa to powtarzalność wyników i dokładność pomiarów i ułatwia ich porównywanie.

Bibliografia

1.lek. Zofia Guła, dr med. Mariusz Korkosz, Densytometria.
www.mp.pl,
https://www.mp.pl/pacjent/badania_zabiegi/64580,densytometria, data dostępu: 26.02.2021
2. Klinika Endokrynologii i Chorób Wewnętrznych GUMed
http://endo.gumed.edu.pl/joomla15/index.php?option=com_content&view=article&id=62&Itemid=75; data dostępu: 26.02.2021
3. Ginekologiczno-Położniczy Szpital Kliniczny Uniwersytetu Medycznego im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu. Badania w kierunku osteoporozy.
http://www.gpsk.am.poznan.pl/poradnie/badania-w-kierunku-osteoporozy.html; data dostępu: 26.02.2021
4. Śląskie Centrum Reumatologii, Rehabilitacji i Zapobiegania Niepełnosprawności im gen.
Jerzego Ziętka w Ustroniu Sp. z o.o., Badanie densytometryczne w diagnostyce jakości i wytrzymałości kości.
https://www.reumatologiczny.pl/321-badanie-densytometryczne-w-diagnostyce-jakosci-i-wytrzymalosci-kosci.html; data dostępu: 26.02.2021
5. http://www.kcm.pl/wp-content/uploads/2016/01/A.6.1_Densytometria-pacjent-29-PORADNIA-2015.11.07ec.pdf; data dostępu: 26.02.2021